Park Krajobrazowy Wzniesie? ?ódzkich
Dodany przez dnia Październik 25 2005 - 20:06:33
Po?o?enie i powierzchnia Parku
Park krajobrazowy utworzony w 1996 roku na terenie ?odzi oraz powiatów: ?ódzkiego wschodniego, brzezi?skiego i zgierskiego. Powierzchnia Parku wynosi 13.767 ha, z czego na otulin? przypada 3.020 ha. Park po?o?ony jest na terenie sze?ciu gmin: Brzeziny, Stryków, Nowosolna, ?ód?, Dmosin i Zgierz. Siedziba dyrekcji Parku mie?ci si? w ?odzi.
Wschodnia cz??? Parku z kompleksami le?nymi w okolicy Janinowa, Po?wiardówki i Tadzina znajduje si? w gminie Brzeziny. Gmina Dmosin obejmuje wschodni fragment otuliny Parku w rejonie Kolonii Wola Cyrusowa. Cz??? pó?nocna od Kl?ku, Dobrej i Imielnika wraz z fragmentami otuliny w okolicy Sier?ni i Warszawic nale?y do gminy Stryków.
Cz??? ?rodkowa i po?udniowa obejmuj?ca tereny pomi?dzy Kalonk? na zachodzie po Stare Skoszewy na wschodzie, oraz Grabin? i Moskw? na po?udniu znajduje si? w administracyjnych granicach gminy Nowosolna. Zachodnia cz??? Parku z Lasem ?agiewnickim le?y w gminie ?ód?. W gminie Zgierz le?y niewielki fragment otuliny w Skotnikach.
Przedmiot ochrony
Park Krajobrazowy Wzniesie? ?ódzkich chroni unikatowy w Polsce ?rodkowej krajobraz wy?ynny uformowany na obszarze mi?dzy ?odzi?, Brzezinami i Strykowem. Do najcenniejszych walorów parku nale?y wyj?tkowo bogata rze?ba terenu, podlegaj?ca nadal ?ywym procesom geomorfologicznym, a tak?e fragmenty naturalnej szaty ro?linnej, zwi?zanej zw?aszcza z licznymi ?ródliskami i strumieniami oraz interesuj?ca fauna.
W granicach Parku znalaz?y si? najcenniejsze pod wzgl?dem przyrodniczym fragmenty strefy kraw?dziowej Wzniesie? ?ódzkich. Strefa kraw?dziowa Wzniesie? ?ódzkich wyró?nia si? zarówno formami ukszta?towania, jak i walorami przyrodniczymi. Rze?ba terenu jest tu urozmaicona, a du?e wysoko?ci wzgl?dne nadaj? krajobrazowi charakter wy?ynny. Obserwuje si? tu m.in. nagromadzenie interesuj?cych form geomorfologicznych takich jak parowy, wci?cia drogowe, wysokie miedze czy g?azy narzutowe.
Z licznych niezabudowanych wzniesie? mo?na podziwia? szerokie panoramy unikatowego w skali Polski ?rodkowej, nieska?onego budownictwem przemys?owym krajobrazu. Najwi?ksze rzeki Parku - Bzura, Moszczenica i Mro?yca wraz z licznymi ?ród?ami i czystymi strumieniami tworz? g?st? sie? wodn?.
Flora Parku
Obszar Parku Krajobrazowego Wzniesie? ?ódzkich charakteryzuje si? wysokim wska?nikiem lesisto?ci wynosz?cym oko?o 28%. Wynika to z obecno?ci kilku du?ych i cennych pod wzgl?dem przyrodniczym kompleksów le?nych, z wa?nymi stanowiskami interesuj?cych gatunków drzewiastych, w tym buka, jesionu, klonu polnego i dzikiej czere?ni. Najwi?ksze le?ne uroczyska Janinów iPo?wiardówka maj? oko?o 550 ha powierzchni a Tadzin - Szymaniszki ok. 340 ha.
Na terenie Parku stwierdzono obecno?? wielu rzadkich i chronionych gatunków ro?lin, w tym gatunków najbardziej zagro?onych i rzadkich w skali regionu, znajduj?cych si? w tzw. czerwonej ksi?dze. Ro?nie tu pe?nik europejski, naparstnica zwyczajna, wawrzynek wilcze?yko oraz wid?aki.
G?stej sieci wodnej Parku towarzysz? kwieciste ??ki, torfowiska, szuwary i zbli?ona do naturalnej ro?linno?? ??gowa. Resztki godnej ochrony ro?linno?ci zachowa?y si? nie tylko w dolinach rzek, ale równie? w du?ych kompleksach le?nych w okolicach ?agiewnik, Janinowa, Po?wiardówki i Dobieszkowa.
Fauna Parku
Do ciekawostek nale?y liczna grupa wyst?puj?cych tu rzadkich bezkr?gowców ?yj?cych wy??cznie w Polsce Po?udniowej lub nawet tylko w górach, a tak?e gatunki saprofagiczne maj?ce w Parku Krajobrazowym Wzniesie? ?ódzkich jedyne stanowiska w Polsce (dwa gatunki muchówek). W Lesie ?agiewnickim ma stanowisko trzmiel tajgowy relikt borealny, umieszczony w Polskiej Czerwonej Ksi?dze Zwierz?t.
Z gatunków kr?gowców stwierdzonych w parku za najcenniejsze dla ?rodkowej Polski mo?na uzna? : spo?ród p?azów traszk? grzebieniast? i kumaka nizinnego; z ptaków mucho?ówk? ma??, jarz?batk?, pójd?k?, trzmielojada, siniaka i zniczka, oraz w?ród ssaków kilka gatunków nietoperzy, borsuka i kun? domow?.
Rezerwaty przyrody na terenie Parku
Na terenie Parku - jak dot?d - utworzono 3 rezerwaty przyrody: Las ?agiewnicki, Parowy Janinowskie, Struga Dobieszkowka oraz Zespó? Przyrodniczo - Krajobrazowy "Górna Mro?yca".
Pomniki przyrody na terenie Parku
Lista pomników przyrody na terenie Parku na dzie? dzisiejszy obejmuje 52 pojedyncze drzewa oraz zespó? 250 klonów srebrzystych sk?adaj?cych si? na zabytkow? alej? w ?agiewnikach.
Do najokazalszych drzew na terenie Parku nale?? m.in.: lipa drobnolistna (Tilia cordata) w Po?wiardówce o obwodzie 503 cm, d?by szypu?kowe (Quercus robur) w Byszewach (580 cm) oraz w parku w Kl?ku (571 cm), wi?z szypu?kowy (Ulmus laevis) na terenie parku podworskiego w Niesu?kowie (402 cm) oraz czere?nia (Cerasus avium) w Niesu?kowie (307 cm). Do obj?cia ochron? wytypowano dalszych 140 okazów drzew.
Pozaprzyrodnicze atrakcje turystyczne
Na terenie Parku Krajobrazowego Wzniesie? ?ódzkich znajduje si? wiele cennych obiektów zabytkowych. Wczesno?redniowieczne grodzisko w Starych Skoszewach, którego pocz?tki datuje si? na VI wiek n.e. by?o najprawdopodobniej silnym o?rodkiem administracyjnym, któremu niegdy? podlega?a tak?e ?ód?.
Szczególnie cennymi obiektami, wzbogacaj?cymi rolniczy krajobraz Parku s? zespo?y pa?acowo - parkowe i wiejskie parki podworskie. Szczególnie cz?sto odwiedzanym przez turystów a tak?e mi?o?ników polskiej literatury miejscem jest murowany dwór wiejski w Byszewach, w którym na pocz?tku XX wieku ch?tnie przebywa? Jaros?aw Iwaszkiewicz. Literackie ?lady tych pobytów mo?na odnale?? w licznych jego powie?ciach.
Poza Byszewami na terenie Parku znajduj? si? jeszcze 4 inne parki podworskie, m.in. w Dobieszkowie, Kl?ku, ?agiewnikach oraz dzi? ju? bardzo zniszczony park w Niesu?kowie - Kolonii. Wi?kszo?? z nich jest niestety zaniedbana i wymaga opieki konserwatorskiej.
Na terenie Parku znajduj? si? równie? znane zabytki architektury sakralnej - w ?agiewnikach: klasztor z ko?cio?em parafialnym pod wezwaniem ?w. Antoniego Padewskiego z XVIII stulecia oraz kapliczki ?w. Antoniego i ?w. Rocha przy ulicy Wycieczkowej; a tak?e zabytkowe ko?cio?y w Dobrej i Niesu?kowie.
Zabytki kultury materialnej uzupe?nia tradycyjna wiejska architektura, dobrze zachowana w wielu wsiach na terenie Parku, szczególnie w D?brówce Du?ej, Grzmi?cej, Po?wiardówce. Du?e walory posiadaj? równie?: drewniany m?yn w D?brówce Ma?ej oraz ko?ció? mariawicki w Grzmi?cej.
Wa?nym ?wiadectwem historii regionu jest cmentarz z I wojny ?wiatowej na skraju lasu we wsi Po?wiardówka.
Liczne pami?tki kultury i historii na terenie i obrze?ach Parku sprawiaj?, ?e obszar ten jest popularnym celem wycieczek i miejscem wypoczynku mieszka?ców ?odzi i okolic. Zwiedzanie Parku i wykorzystanie jego warto?ci dydaktycznych i edukacyjnych u?atwia g?sta sie? znakowanych szlaków pieszych i rowerowych.
Dyrekcja Parku Krajobrazowego Wzniesie? ?ódzkich
ul. Zawiszy Czarnego 10
91-829 ?ód?
tel./fax (42) 640-65-61
Strona internetowa
Tekst: Piotr Sölle
Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa ?ódzkiego
Portal Turystyczno- Krajoznawczy Województwa ?ódzkiego
Strona portalu